ترس از جا ماندن (FOMO) اضطرابی است ناشی از از دست دادن چیزی که هرگز آن را نداشته‌ایم. به همین دلیل، می‌توان آن را نوعی اختلال ذهنی ناسالم توصیف کرد. با این حال، این احساس شایع و واقعی است و می‌تواند باعث پشیمانی عمیق برای چیزی شود که اصلاً اتفاق نیفتاده است.
ویرانی کامل ناشی از FOMO را می‌توان در مثال دو دوستی دید که در سال ۲۰۱۲ تصمیم گرفتند پس‌انداز خود را روی بیت‌کوین سرمایه‌گذاری کنند.
ترس از دست دادن (FOMO) پدیده‌ای روانشناختی است که در قالب اضطراب اجتماعی بروز می‌یابد. افراد مبتلا به FOMO، درگیر نگرانی مداوم از دست دادن تجربیات لذت‌بخش و ارزشمندی هستند که دیگران از آن بهره‌مند می‌شوند. این نگرانی ریشه‌ای در مقایسه مداوم زندگی فرد با تجربیات ظاهر بی نقص دیگران در رسانه‌های اجتماعی یا از طریق لاف‌زنی‌های آنها دارد.
با وجود اینکه FOMO ممکن است به نظر یک نگرانی غیرمنطقی برسد، اما می‌تواند تأثیرات منفی قابل‌توجهی بر سلامت روان افراد داشته باشد. این پدیده می‌تواند منجر به احساس ناکافی بودن، پشیمانی برای فرصت‌های از دست رفته و حتی افسردگی شود، حتی برای رویدادهایی که هنوز اتفاق نیفتاده‌اند.
درک علل و ریشه‌های FOMO و همچنین اتخاذ راهکارهای مناسب برای مقابله با آن، گامی ضروری در جهت ارتقای سلامت روان افراد و افزایش کیفیت زندگی آنها به شمار می‌رود.
طبیعت FOMO
ترس از دست دادن (FOMO) شبیه جانداری است که از غریبه‌ها و گروه‌های بزرگ دوری می‌کند، اما در عین حال، دوست دارد در روابط صمیمانه‌ی اجتماعی پنهان شود. این حس می‌تواند به غرور شما حمله کند، زمانی که دوست نزدیک‌تان پیشرفت می‌کند. FOMO شما را زمین می‌زند، وقتی دیگران خوش می‌گذرانند و شما دعوت نشده‌اید. اگر رقیب‌تان به چیزی که حق شماست برسد، FOMO شما را آزار می‌دهد. و اگر عاشق و دل‌شکسته باشید و نتوانید بخوابید، این FOMO است که بدترین کابوس‌ها را برایتان رقم می‌زند.
می‌توان تمام قدرت مخرب FOMO را در ماجرای تام و جف، دو دوستی که در سال ۲۰۱۲ تصمیم گرفتند تمام پس‌اندازشان را روی بیت‌کوین سرمایه‌گذاری کنند، مشاهده کرد.
داستان تام و جف
در طی چند سال بعد، قیمت بیت‌کوین به‌طور قابل توجهی افزایش یافت و این دو دوست بر این باور شدند که سرمایه‌گذاران درخشانی هستند و این شرط‌بندی، هوشمندانه‌ترین حرکت در زندگی جوان آنها بوده است. اما آنها همچنین نگرانی فزاینده‌ای در مورد احتمال وقوع اتفاقی برای آن سهم گران‌بها و هویت جدیدشان پیدا کردند. در این میان، توم دچار «ترس از دست دادن» شد.
سپس، در یک روز، قیمت بیت‌کوین به طور ناگهانی شروع به کاهش کرد و سپس سقوط چشمگیری را تجربه نمود. ترس از دست دادن در توم بسیار قوی شد و او تصمیم گرفت نیمی از سکه‌های خود را بفروشد. اما جف، که فردی مذهبی بود، اقدام به فروش نکرد.
پس از نقد کردن بیت‌کوین‌های فروخته‌شده، توم احساس آرامش کرد، هرچند سرمایه‌گذاری باقی‌مانده‌اش روی بیت‌کوین همچنان کاهش می‌یافت. ما این اتفاق را در توم مشاهده می‌کنیم زیرا او در حالی‌که ممکن است همچنان متحمل ضرر مالی شود، اما می‌خواهد از چیزی که برایش حتی باارزش‌تر شده، یعنی هویت خود به عنوان یک سرمایه‌گذار درخشان، محافظت کند.
اما داستان ما در اینجا یک پیچ تاریک می‌خورد.
مدتی بعد، قیمت بیت‌کوین ابتدا تثبیت شد و سپس با سرعت بیشتری شروع به افزایش کرد. اما توم، که هنوز تعداد قابل توجهی سکه در اختیار داشت، خوشحال نبود. خیر، در حالی‌که شب‌ها در رختخواب دراز می‌کشید، ترس از دست دادن او دوباره پدیدار شد و آینده‌ای وحشتناک را برایش ترسیم کرد.
توم شروع به باور این کرد که اشتباهی بزرگ مرتکب شده است که او را به یک احمق فقیر تبدیل می‌کند، در حالی که دوستش به همان فرد میلیونری که هر دو آرزوی آن را داشتند، تبدیل خواهد شد. بنابراین، با وجود اینکه او همچنان مقدار قابل توجهی بیت‌کوین در اختیار داشت، حالا امیدوار به سقوط کامل ارزش آن و شکست مطلق ارزهای دیجیتال بود.
پس در اینجا چه اتفاقی در حال رخ دادن است؟
FOMO چگونه بر ما تأثیر می گذارد؟
این مطالعه‌ی موردی، تأثیر مخرب FOMO بر تصمیمات سرمایه‌گذاری را برجسته می‌کند. این نشان می‌دهد که چگونه ترس از دست دادن می‌تواند قضاوت را مختل کند و منجر به اقدامات تکانشی شود که با اهداف مالی بلندمدت در تضاد بوده و به طور بالقوه باعث خدشه‌دار شدن خودانگاره‌ی فرد گردد.
یافته‌های کلیدی در خصوص ترس از دست دادن (FOMO)
تحقیقات علمی در زمینه‌ی FOMO نتایج زیر را به دست داده‌اند:
- عدم وجود شکاف جنسیتی: به نظر می‌رسد که میزان تأثیر FOMO بر زنان و مردان تفاوت معناداری نداشته باشد.
- ارتباط با سن کم: بر اساس یافته‌های پژوهشی، افراد جوان‌تر امتیاز بالاتری را در سنجش FOMO کسب می‌کنند. به عبارت دیگر، احتمال تجربه‌ی شدیدتر FOMO در سنین پایین‌تر بیشتر است.
- همبستگی با شخصیت نوروتیک: مطالعات نشان داده‌اند که افراد با سطوح بالاتر ویژگی شخصیتی نوروتیسیسم، مستعدتر به FOMO هستند. نوروتیسیسم با ویژگی‌هایی نظیر اضطراب، نگرانی فزاینده و نوسانات خلقی شناخته می‌شود.
- ارتباط با احساس انزوا: شواهد موجود حاکی از آن است که افراد درگیر با احساس تنهایی، FOMO را با شدت بیشتری تجربه می‌کنند.
جمع‌بندی و بحث
تحقیقات در مورد FOMO شواهدی از تأثیر عوامل مختلف بر این پدیده را ارائه می‌دهند. با این حال، سؤالات کلیدی‌ای بدون پاسخ باقی می‌ماند:
- آیا ترس از دست دادن (FOMO) و ترس از باخت (طرد شدن از تجربیات ارزشمند و لذت‌بخش) در نهایت یک ماهیت مشترک دارند یا تمایزاتی اساسی میان آنها وجود دارد؟
- کدام یک از این دو نوع ترس، تأثیر قوی‌تری بر تصمیمات و رفتار ما می‌گذارد؟
درک تفاوت‌های ظریف میان این دو مفهوم و چگونگی تأثیرگذاری آنها بر ما، می‌تواند منجر به توسعه‌ی راهبردهای مؤثر برای مدیریت این احساسات و ارتقای سلامت روان شود.
دعوت به مشارکت:
علاقه‌مندیم تا دیدگاه‌ها و تجربیات شما را در خصوص ترس از دست دادن (FOMO) و تأثیر آن بر زندگی‌تان بدانیم. لطفاً نظرات و تجربیات خود را در بخش کامنت‌ها با ما به اشتراک بگذارید.
17 ارديبهشت 1403
دیدگاه خود را بنویسید